– Patron szkoły

STANISŁAW KONARSKI (1700-1773)

Stanisław Konarski, właściwie Hieronim Franciszek Konarski (imię Stanisław ks. Konarski przyjął dopiero w zakonie pijarskim) urodził się 30 września 1700 roku w Żarczycach Większych (w obecnych Żarczycach Dużych), pisarz, publicysta, pedagog, reformator szkolnictwa, poeta i dramaturg, pijar.

W roku 1709 jako dziesięcioletni chłopiec został umieszczony w kolegium pijarskim w Piotrkowie, gdzie przebywało już dwóch starszych braci. Byli to późniejsi znani pijarzy, Ignacy i Antoni Konarscy. Po ukończeniu nauki w Piotrkowie wstąpił w 1715 roku do zakonu pijarskiego. 15 sierpnia 1717 roku złożył śluby zakonne; 17 sierpnia 1722 jako wybitnie zdolnego wysłano go na studia teologii spekulatywnej, gdzie przyjął święcenia kapłańskie. W 1725 roku Konarski wyjechał do Rzymu, gdzie rozpoczął studia naukowe w słynnym pijarskim Collegium Nazarenum.

Konarski - patron szkoły
Konarski - patron szkoły

Już dwa lata później był tam nauczycielem retoryki. W połowie 1729 roku opuszcza Rzym i udaje się na dalsze studia do Francji. Poznał tam prądy wychowawcze reprezentowane przez teorie angielskiego myśliciela Lock’a oraz francuskich wychowawców Rolina i Fenelona. 1 września 1740 roku założył w Warszawie słynny w dziejach wychowania zakład pijarski Collegium Novum, którego nazwa jesienią 1741 roku została ustalona na Collegium Nobilium. Kierował nim jako rektor przez ok. 25 lat. Ogromny wkład pracy Konarskiego i ogółu pijarów sprawił, że szkoły pijarskie, a szczególnie Collegium Nobilum osiągnęły bardzo wysoki poziom. W warszawskim Collegium kształcili się m.in. Rosjanie, Niemcy, Węgrzy, Włosi. Szkoły pijarskie stały się w Polsce, zwłaszcza, że ówczesne akademie w Krakowie, Wilnie, Zamościu i Lwowie przeżywały upadek, a szkolnictwo jezuickie oparte było na starych zasadach, które nie przynosiły pożytku. W latach 1755-1760 poświęcił się pracy nad reformą ustroju sejmowego i wydał słynne czterotomowe dzieło „O skutecznym rad sposobie” wypowiadając walkę przeciw liberum veto, nawołując o zmiany w przestarzałej procedurze rządowej oraz do stosowania zasady większości sejmowej.

LGdy w 1763 roku królem został Stanisław August Poniatowski, zawiązała się wielka przyjaźń króla z ks. Konarskim. Król bywał często w Collegium, natomiast ks. Konarski bawił u króla, zwłaszcza na Obiadach Czwartkowych,konarski01 c podczas których omawiano w sposób swobodny sprawy literatury, oświaty i kultury Rzeczypospolitej. W 1765 roku Konarski otrzymał od króla pamiątkowy medal z napisem „Sapere auso” (Temu, który odważył się być mądrym). Z inicjatywy Konarskiego w 1765 roku została założona Akademia Rycerska, która kształciła młodzież szlachecką w duchu kultury polskiej, oświecenia.

Konarski - patron szkoły

Jej absolwentami byli m.in. T. Kościuszko, K. Kniaziewicz, S. Fiszer, J.U. Niemcewicz, M. Sokolnicki, J. Jasiński. W tym samym roku Konarski definitywnie zrezygnował ze stanowiska rektora Collegium Nobilium. Ostatni okres życia był dla ks. Konarskiego bardzo burzliwy. Po swoich wystąpieniach musiał się ukrywać. Ks. Stanisław Konarski zmarł 3 sierpnia 1773 roku w Warszawie. Historyk Wincenty Skrzetuski pisał: „Zmarł mąż nieśmiertelnej pamięci Stanisław Konarski. Pamięć jego istnienia i zasług pozostanie w sercach wdzięcznych Polaków na wieki, dotrze także do narodów obcych, dzięki wybitemu z polecenia króla Stanisława Augusta pięknemu złotemu medalowi z jego wizerunkiem i napisem ‘SAPERE AUSO’”. Już po śmierci ks. Konarskiego 17 października 1773 roku sejm delegacyjny ustanowił Komisję Edukacji Narodowej, której zmarły dwadzieścia lat wcześniej opracował projekt.

Pokochasz naszą szkołę: rzetelność, doświadczenie, skuteczność

Back to top